કાનૂન

ભાષાત્મક પ્રકાર:

સંજ્ઞા (નામવાચક શબ્દ)


અર્થ (અર્થવ્યાખ્યા):

કાનૂન એ એવાં નિયમો અને વ્યવસ્થાઓનું સંકલન છે જે કોઈ રાષ્ટ્ર, સમાજ કે સંસ્થા દ્વારા સ્થાપિત અને અમલમાં મૂકવામાં આવે છે જેથી શિસ્ત, ન્યાય અને સુરક્ષા જળવાઈ શકે.


મુખ્ય અર્થો:

  1. સરકારી નિયમ:
    → જે દેશની સરકાર દ્વારા બનાવવામાં આવે છે અને બધાએ પાલન કરવું પડે છે.
    ઉદાહરણ:
    → ટ્રાફિક કાનૂન અનુસાર હેલ્મેટ પહેરવો ફરજિયાત છે.

  2. ન્યાય વ્યવસ્થાનો આધાર:
    → કોર્ટો, ન્યાયાધીશો દ્વારા જે નિયમોના આધારે ન્યાય આપવામાં આવે છે.
    ઉદાહરણ:
    → કાનૂન સામે બધું સાબિત થવું જોઈએ.

  3. શિસ્તભર્યું બંધારણ:
    → સામાજિક કે સંસ્થાકીય નિયમો.
    ઉદાહરણ:
    → સ્કૂલમાં વિદ્યાર્થીઓ માટે કાનૂન બનાવવામાં આવ્યા છે.

  4. પ્રક્રિયા અને સીમા:
    → કોઈક પ્રક્રિયા માટેના નિયમિત ધોરણો.
    ઉદાહરણ:
    → કાનૂન મુજબ છૂટાછેડાની અરજી આપી શકાય છે.


ભાષાંતર:

ભાષા અનુવાદ
અંગ્રેજી Law / Legal System
હિન્દી क़ानून
સંસ્કૃત नियमः / विधिः
ઉર્દૂ قانون

કાનૂનની પ્રકારો:

પ્રકાર વિશેષતા
ફોજદારી કાનૂન ગુનાહો અને તેમની સજાઓ સંબંધિત નિયમો
નાગરિક કાનૂન વ્યક્તિગત અધિકારો અને તકલીફોનું નિરાકરણ
સંવૈધાનિક કાનૂન દેશના બંધારણથી જોડાયેલા નિયમો
કામદારોનો કાનૂન રોજગાર, મહેનતાણું, કામદારોના અધિકારો વગેરે
પારિવારિક કાનૂન લગ્ન, છૂટાછેડા, વારસો વગેરેને લગતા નિયમો

લોકપ્રિય ઉક્તિઓ:

  • “કાનૂન અંધ છે” → કાનૂન દરેક માટે સમાન હોય છે, તે ભેદભાવ નથી કરતું.

  • “કાનૂનથી ખેફ નથી” → નિયમોની અંદર રહીને કામ કરવું જોઈએ.

  • “કાનૂનનુ રાજ છે” → કાયદો સત્તાનું માધ્યમ છે.


ઉદાહરણવાક્યો:

  1. દરેક નાગરિકે કાનૂનનો માન રાખવો જોઈએ.

  2. કાનૂન અનુસાર આરોપીને પોતાનું બચાવ કરવાની તક મળે છે.

  3. કાનૂન ભંગ કરવો એ ગુનો છે.

  4. તમે કાનૂની માર્ગ લઈ શકો છો.


કાનૂન વિષયક સંલગ્ન શબ્દો:

  • ન્યાય

  • આરોપી

  • ફરિયાદ

  • સજા

  • દંડ

  • ચુકાદો

  • હક

  • અધિકાર

  • બંધારણ