કાળજું

ભાષાત્મક પ્રકાર:

સંજ્ઞા (નામવાચક શબ્દ)

મૂળ અર્થ:

“કાળજું” એ માનવશરીરનાં હૃદય (હાર્ટ) માટે વપરાતું શબ્દરૂપ છે.
પરંતુ એનો ઉપયોગ ફક્ત શારીરિક અંગ તરીકે જ નહીં થાય — જીવન, પ્રેમ, લાગણી, દુઃખ, સ્નેહ અને વ્યથા માટે પણ “કાળજું” શબ્દ અત્યંત લાગણીસભર રૂપે પ્રયોગમાં લેવાય છે.

મુખ્ય અર્થો:

1. શારીરિક હૃદય (Heart – Body Organ):

• શરીરમાં લોહી પંપ કરતું મહત્વપૂર્ણ અંગ

• ઉદાહરણ:

  • ડૉક્ટરે કહ્યું કે તેનું કાળજું કમજોર છે.

  • કાળજું ધબકતું રાખવા માટે કસરત જરૂરી છે.

2. પ્રેમ / લાગણીનું કેન્દ્ર (Seat of Emotions):

• જ્યાંથી લાગણી, પ્રેમ, દુઃખ કે વ્યથા જન્મે છે

• ઉદાહરણ:

  • તેનું કહેલું મારા કાળજાને વાગી ગયું.

  • એ મારી કાળજાની વાત સમજી ગયો.

3. જાનથી પણ અઝીઝ (પ્રિય / અત્યંત અનમોલ વ્યક્તિ):

• બહુ ચાહેલી વ્યક્તિ અથવા વસ્તુ

• ઉદાહરણ:

  • એ તો મારી આંખોનું તારા અને કાળજું છે.

  • મારા બાળકો મારા કાળજાં જેવાં છે.

ભાષાંતર:

વાક્યપ્રયોગ:

• કાળજું રાખીને બોલજે, તું મારી લાગણીને વેરવી દીધી.

• તારા વિના મારો કાળજું સુકાઈ ગયું છે.

• એના શબ્દોએ કાળજું કાપી નાંખ્યું.

• દરેક માતા માટે સંતાન કાળજું હોય છે.

સંબંધિત શબ્દો:

• દિલ

• હૃદય

• ભાવ

• વ્યથા

• લાગણી

• પીડા

• હૈયું (સમાનાર્થી)

લોકપ્રિય કહેવતો અને ઉક્તિઓ:

• “કાળજું ધબકે છે તું આગળ હોય ત્યારે.”

• “એના ગયા પછી ખાલી કાળજું બચ્યું છે.”

• “કાળજું કાઢી ને આપે એવો પ્રેમ હતો તેનો.”