કાઠી

ભાષાત્મક પ્રકાર:

સંજા નામ (નામાવાચક શબ્દ)

મુખ્ય અર્થ (અર્થવ્યાખ્યા):

કાઠી શબ્દનો ઉપયોગ વિવિધ અર્થોમાં થાય છે. મુખ્યત્વે તે નીચેના અર્થમાં વપરાય છે:

1. જાતિ અથવા સમુદાય:

• કાઠી એ ગુજરાતનો એક સામાજિક સમુદાય છે.

• કાઠીયાવાડ વિસ્તારમાં વસવાટ કરતી આ જાતિ એતહાસિક રીતે શૂરવીર, ખેતીપ્રવૃત્ત અને ઘોડાસવારીમાં નિપુણ માનવામાં આવે છે.

ઉદાહરણ:

• મારા ગામે કાઠી લોકોની વસાહત છે.

• કાઠી રાજાઓએ કાઠીયાવાડમાં ઘણી છાપ છોડી છે.

2. ઘોડા ઉપર મુકાતી વસ્તુ:

• કાઠી એટલે ઘોડા કે ઊંટ વગેરે પર બેસવા માટે મૂક્તું લાકડું કે ચામડાંનું માળખું (સેડલ – Saddle).

• આ કાઠી પર બેસીને માણસ સવાર થાય છે.

ઉદાહરણ:

• સિપાહીએ ઘોડા પર કાઠી મૂકી સવારી કરી.

• જુના સમયમાં યુદ્ધ માટે ખાસ કાઠી તૈયાર થતી હતી.

3. સ્થાનિક બોલી અને વાક્યપ્રયોગમાં:

ક્યારેક લોકો “કાઠી” શબ્દનો ઉપયોગ મુજાવટ, એક પ્રકારની ચડિયાતી ભાવના, કે વિસ્તાર દર્શાવવા માટે પણ કરે છે, ખાસ કરીને કાઠીયાવાડ વિસ્તાર સાથે સંકળાયેલ રીતે.

ભાષાંતર:

ભાષામાં પ્રવચન/ઊક્તિઓ:

1. “કાઠી ધરવી પડે, પછી જ ઘોડા ઉપર બેસી શકાય.”
   → સફળતા માટે તૈયારી જરૂરી છે.

2. “કાઠીનો સાહસ ખમ્મા સાથે ચાલે.”
   → શૂરવીર કાઠી જાતિનું ભણતર.

સાંસ્કૃતિક મહત્વ:

• કાઠી જાતિમાં બહુ શૂરવીર યોદ્ધા અને રાજાઓ થયાં છે.

• કાઠીયાવાડની સાંસ્કૃતિક ઓળખમાં “કાઠી” નામ મહત્વ ધરાવે છે.

• લોકગીતો, લોકગાથાઓમાં પણ કાઠીનો ઉલ્લેખ થાય છે.