વિરોધી શબ્દો એટલે બે તેવા શબ્દો, જેમનો અર્થ એકબીજાના વિપરીત હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે, ‘જાડો’ અને ‘પાતળો’, ‘ઉપર’ અને ‘નીચે’, ‘ઉજાસ’ અને ‘અંધારું’ વગેરે. આ શબ્દોનો ઉપયોગ વિશેષતા, અવસ્થા, ક્રિયા અથવા ગુણનાં વિપરીત અર્થ દર્શાવવા માટે થાય છે.
વિરોધી શબ્દો :
શબ્દ | વિરોધી |
---|---|
હાજર | ગેરહાજર |
જથ્થાબંધ | અછત |
સ્વીકારવું | નકારવું |
સાચું | ખોટું |
સક્રિય | નિષ્ક્રિય |
ઉમેરવું | બાકાત કરવું |
આગળ વધવું | પાછળ હટવું |
લાભ | નુકસાન |
હકારાત્મક | નકારાત્મક |
સહમત | અસહમત |
જીવિત | મૃત |
બધું | કશું નહીં |
મંજૂરી આપવી | મંજૂરી ન આપવી |
મોટી | નાની |
લાંબી | ટૂંકી |
સારી | ખરાબ |
ગરમ | ઠંડુ |
ઉંચો | નીચો |
ભારે | હલકું |
દિવસ | રાત |
હમણાં | પછી |
સરળ | કઠિન |
વધુ | ઓછું |
ખીલવું | મરવું |
આનંદ | દુઃખ |
નવું | જૂનું |
ઝડપથી | ધીમું |
શક્તિશાળી | નબળું |
ઘાતકી | હિતકારી |
ભરોસાપાત્ર | ભરોસાપાત્ર નહિ |
ખુલ્લું | બંધ |
ભવિષ્ય | ભૂતકાળ |
સ્વતંત્ર | નિર્ભર |
સ્વસ્થ | અ સ્વસ્થ |
સૂકું | ભીનું |
અમીર | ગરીબ |
અંધકાર | પ્રકાશ |
જાગવું | સુવું |
પ્રારંભ | અંત |
એન્ટ્રી | બહાર |
દોરવું | ધક્કો મારવો |
પ્રગતિ | અધોગતિ |
સાચવું | ગુમાવવું |
પ્યારું | ભયંકર |
સહન | અસહ્ય |
આવકારવું | વાજબી |
શક્તિ | કમજોરી |
શ્રેષ્ઠ | વાંધાજનક |
શ્રદ્ધા | શંકા |
આનંદી | દુ:ખી |
મુક્ત | બંધ |
શાંતિ | યુદ્ધ |
ઉમંગ | દુ:ખ |
ઉદાર | કંજૂસ |
મિલન | વિયોગ |
વિજય | પરાજય |
અસ્તિત્વ | અસ્તિત્વ નહિ |
સહજ | અશહજ |
ગૌરવ | શરમ |
સત્ય | અસત્ય |
પ્રેમ | દ્વેષ |
ઈચ્છા | વમળ |
પૂજા | તિરસ્કાર |
મીઠું | તીખું |
ઉંઘ | જાગ્રત |
જુસ્સો | ઉત્સાહહીન |
ઉત્સાહ | બેરૂચી |
સમૃદ્ધિ | ગરીબી |
જ્ઞાન | અજ્ઞાન |
ફાયદો | નુકશાન |
સમય | અવધિ |
અમૂલ્ય | મૂલ્યહીન |
મૌન | અવાજ |
રાત્રિ | દિવસ |
સૂર્ય | ચંદ્ર |
પ્રકાશ | અંધકાર |
દેહ | આત્મા |
જ્ઞાન | અજ્ઞાન |
આદિ | અંત |
સ્વપ્ન | હકીકત |
ક્રોધ | શાંતિ |
સાદુ | દુષ્ટ |
હિંમત | ભય |
અમી | ક્ષાર |
વસ્ત્ર | નિર્વસ્ત્ર |
સિદ્ધિ | નિષ્ફળતા |
પ્રસન્ન | દુઃખી |
શુભ | અશુભ |
આશા | નિરાશા |
સમજણ | અજ્ઞાન |
રમવું | કાર્ય |
ઉઠવું | સૂવું |
શાંત | અવાજ |
આનંદ | દુઃખ |
સંવેદના | નિર્લજ્જ |
શીધ્ધ | અનુપયોગી |
સુઘડ | અસુઘડ |
અધિક | ઓછું |
સંપૂર્ણ | અધૂરું |
છેડો | નદી |
માન્યતા | અસ્વીકાર |
આવક | ખર્ચ |
ન્યાય | અજય |
એકતા | વિભાજન |
અધિક | સમાન |
એક | અનેક |
વિરામ | કાર્ય |
સૃષ્ટિ | વિનાશ |
ભવ્ય | નાનું |
આશિર્વાદ | શાપ |
સજગ | સુવાઈ |
શ્રમ | આરામ |
મીઠું | તીખું |
જાડું | પાતળું |
સમાન | અસમાન |
અધિક | ઓછું |
કમાઈ | ખોટ |
સરળ | કઠિન |
પુરાવું | ખાલી કરવું |
ઉમરાવ | ગુલામ |
શુભ | અશુભ |
પ્રજ્ઞા | વિવેક |
સહન | અસહ્ય |
ત્યાગ | તાકીદ |
આવકાર | તિરસ્કાર |
ભક્તિ | નાસ્તિકતા |
સત્ય | અસત્ય |
શ્રદ્ધા | શંકા |
ધ્યાન | ઉદાસીનતા |
ઉપકાર | દુઃખ |
ઉમંગ | ઉદાસીનતા |
શ્રદ્ધા | શંકા |
ત્યાગ | આગ્રહ |
ઉદાસીનતા | ઉત્સાહ |
યોગ | ભોગ |
પ્રવાહ | નદી |
ગુલામ | મુક્ત |
નિષ્કપટ | કૂટનીતિ |
સાહસ | ડર |
સંયમ | અસંયમ |
ઉદ્યોગ | આળસ |
સંયમ | અસંયમ |
સચોટ | અચોકસ |
અનાજ | પોષણ |
વિમલ | મલિન |
પુરૂષ | સ્ત્રી |
અવતાર | નષ્ટ |
મિત્ર | શત્રુ |
ગુરુ | શિષ્ય |
અનુયાયી | નેતા |
પુરૂષ | નારી |
કડવું | મીઠું |
નિષ્ફળતા | સફળતા |
પ્રકાશ | અંધકાર |
સત્ય | ખોટ |
તેજસ્વી | નિર્બળ |
સઘન | પાતળું |
સંપૂર્ણ | અધૂરું |
ઉમળકો | ઉદાસીનતા |
વ્યસ્ત | મકાન |
શ્રમ | આરામ |
પ્રયત્ન | આળસ |
વિમલ | મલિન |
સમરપણ | ત્યાગ |
શ્રદ્ધા | શંકા |
ક્ષતિ | ઉંચાઈ |
દેહ | આત્મા |
અભિમાન | નમ્રતા |
વિમલ | મલિન |
પવિત્ર | અપવિત્ર |
પ્રસન્ન | દુઃખી |
સક્રિય | નિષ્ક્રિય |
શક્તિશાળી | નિર્વળ |
સારું | ખરાબ |
તંદુરસ્ત | બિમાર |