વિરોધી શબ્દો એટલે બે તેવા શબ્દો, જેમનો અર્થ એકબીજાના વિપરીત હોય છે. ઉદાહરણ તરીકે, ‘જાડો’ અને ‘પાતળો’, ‘ઉપર’ અને ‘નીચે’, ‘ઉજાસ’ અને ‘અંધારું’ વગેરે. આ શબ્દોનો ઉપયોગ વિશેષતા, અવસ્થા, ક્રિયા અથવા ગુણનાં વિપરીત અર્થ દર્શાવવા માટે થાય છે.
વિરોધી શબ્દો :
| શબ્દ | વિરોધી |
|---|---|
| હાજર | ગેરહાજર |
| જથ્થાબંધ | અછત |
| સ્વીકારવું | નકારવું |
| સાચું | ખોટું |
| સક્રિય | નિષ્ક્રિય |
| ઉમેરવું | બાકાત કરવું |
| આગળ વધવું | પાછળ હટવું |
| લાભ | નુકસાન |
| હકારાત્મક | નકારાત્મક |
| સહમત | અસહમત |
| જીવિત | મૃત |
| બધું | કશું નહીં |
| મંજૂરી આપવી | મંજૂરી ન આપવી |
| મોટી | નાની |
| લાંબી | ટૂંકી |
| સારી | ખરાબ |
| ગરમ | ઠંડુ |
| ઉંચો | નીચો |
| ભારે | હલકું |
| દિવસ | રાત |
| હમણાં | પછી |
| સરળ | કઠિન |
| વધુ | ઓછું |
| ખીલવું | મરવું |
| આનંદ | દુઃખ |
| નવું | જૂનું |
| ઝડપથી | ધીમું |
| શક્તિશાળી | નબળું |
| ઘાતકી | હિતકારી |
| ભરોસાપાત્ર | ભરોસાપાત્ર નહિ |
| ખુલ્લું | બંધ |
| ભવિષ્ય | ભૂતકાળ |
| સ્વતંત્ર | નિર્ભર |
| સ્વસ્થ | અ સ્વસ્થ |
| સૂકું | ભીનું |
| અમીર | ગરીબ |
| અંધકાર | પ્રકાશ |
| જાગવું | સુવું |
| પ્રારંભ | અંત |
| એન્ટ્રી | બહાર |
| દોરવું | ધક્કો મારવો |
| પ્રગતિ | અધોગતિ |
| સાચવું | ગુમાવવું |
| પ્યારું | ભયંકર |
| સહન | અસહ્ય |
| આવકારવું | વાજબી |
| શક્તિ | કમજોરી |
| શ્રેષ્ઠ | વાંધાજનક |
| શ્રદ્ધા | શંકા |
| આનંદી | દુ:ખી |
| મુક્ત | બંધ |
| શાંતિ | યુદ્ધ |
| ઉમંગ | દુ:ખ |
| ઉદાર | કંજૂસ |
| મિલન | વિયોગ |
| વિજય | પરાજય |
| અસ્તિત્વ | અસ્તિત્વ નહિ |
| સહજ | અશહજ |
| ગૌરવ | શરમ |
| સત્ય | અસત્ય |
| પ્રેમ | દ્વેષ |
| ઈચ્છા | વમળ |
| પૂજા | તિરસ્કાર |
| મીઠું | તીખું |
| ઉંઘ | જાગ્રત |
| જુસ્સો | ઉત્સાહહીન |
| ઉત્સાહ | બેરૂચી |
| સમૃદ્ધિ | ગરીબી |
| જ્ઞાન | અજ્ઞાન |
| ફાયદો | નુકશાન |
| સમય | અવધિ |
| અમૂલ્ય | મૂલ્યહીન |
| મૌન | અવાજ |
| રાત્રિ | દિવસ |
| સૂર્ય | ચંદ્ર |
| પ્રકાશ | અંધકાર |
| દેહ | આત્મા |
| જ્ઞાન | અજ્ઞાન |
| આદિ | અંત |
| સ્વપ્ન | હકીકત |
| ક્રોધ | શાંતિ |
| સાદુ | દુષ્ટ |
| હિંમત | ભય |
| અમી | ક્ષાર |
| વસ્ત્ર | નિર્વસ્ત્ર |
| સિદ્ધિ | નિષ્ફળતા |
| પ્રસન્ન | દુઃખી |
| શુભ | અશુભ |
| આશા | નિરાશા |
| સમજણ | અજ્ઞાન |
| રમવું | કાર્ય |
| ઉઠવું | સૂવું |
| શાંત | અવાજ |
| આનંદ | દુઃખ |
| સંવેદના | નિર્લજ્જ |
| શીધ્ધ | અનુપયોગી |
| સુઘડ | અસુઘડ |
| અધિક | ઓછું |
| સંપૂર્ણ | અધૂરું |
| છેડો | નદી |
| માન્યતા | અસ્વીકાર |
| આવક | ખર્ચ |
| ન્યાય | અજય |
| એકતા | વિભાજન |
| અધિક | સમાન |
| એક | અનેક |
| વિરામ | કાર્ય |
| સૃષ્ટિ | વિનાશ |
| ભવ્ય | નાનું |
| આશિર્વાદ | શાપ |
| સજગ | સુવાઈ |
| શ્રમ | આરામ |
| મીઠું | તીખું |
| જાડું | પાતળું |
| સમાન | અસમાન |
| અધિક | ઓછું |
| કમાઈ | ખોટ |
| સરળ | કઠિન |
| પુરાવું | ખાલી કરવું |
| ઉમરાવ | ગુલામ |
| શુભ | અશુભ |
| પ્રજ્ઞા | વિવેક |
| સહન | અસહ્ય |
| ત્યાગ | તાકીદ |
| આવકાર | તિરસ્કાર |
| ભક્તિ | નાસ્તિકતા |
| સત્ય | અસત્ય |
| શ્રદ્ધા | શંકા |
| ધ્યાન | ઉદાસીનતા |
| ઉપકાર | દુઃખ |
| ઉમંગ | ઉદાસીનતા |
| શ્રદ્ધા | શંકા |
| ત્યાગ | આગ્રહ |
| ઉદાસીનતા | ઉત્સાહ |
| યોગ | ભોગ |
| પ્રવાહ | નદી |
| ગુલામ | મુક્ત |
| નિષ્કપટ | કૂટનીતિ |
| સાહસ | ડર |
| સંયમ | અસંયમ |
| ઉદ્યોગ | આળસ |
| સંયમ | અસંયમ |
| સચોટ | અચોકસ |
| અનાજ | પોષણ |
| વિમલ | મલિન |
| પુરૂષ | સ્ત્રી |
| અવતાર | નષ્ટ |
| મિત્ર | શત્રુ |
| ગુરુ | શિષ્ય |
| અનુયાયી | નેતા |
| પુરૂષ | નારી |
| કડવું | મીઠું |
| નિષ્ફળતા | સફળતા |
| પ્રકાશ | અંધકાર |
| સત્ય | ખોટ |
| તેજસ્વી | નિર્બળ |
| સઘન | પાતળું |
| સંપૂર્ણ | અધૂરું |
| ઉમળકો | ઉદાસીનતા |
| વ્યસ્ત | મકાન |
| શ્રમ | આરામ |
| પ્રયત્ન | આળસ |
| વિમલ | મલિન |
| સમરપણ | ત્યાગ |
| શ્રદ્ધા | શંકા |
| ક્ષતિ | ઉંચાઈ |
| દેહ | આત્મા |
| અભિમાન | નમ્રતા |
| વિમલ | મલિન |
| પવિત્ર | અપવિત્ર |
| પ્રસન્ન | દુઃખી |
| સક્રિય | નિષ્ક્રિય |
| શક્તિશાળી | નિર્વળ |
| સારું | ખરાબ |
| તંદુરસ્ત | બિમાર |